YORUM | Ali Murat Hamarat @alimhamarat
Afrika Uluslar Kupası'nda fileleri en çok havalandıran futbolcu Samuel Eto'o. Peki bir turnuvada en çok gol atan oyuncu kim?
Ndaye Mulamba... Kim bilir birçoğunuzun hiç duymadığı bu forvet, 1974'teki turnuvada dokuz gol atarak tarih yazmıştı. Adı bir süre devamlı değişen, bugünün Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin bir zamanlara damgasını vurmuş santrforunun trajik yaşam öyküsü, akıllara durgunluk veriyor.
1948'de doğan Mulamba, başkent Kinşasa'nın takımlarından Vita Club'da parlıyordu. O ve arkadaşları, 1973'te kıtanın Şampiyon Kulüpler Kupası'na ilk kez uzandıklarında ülkede yer yerinden oynuyordu. O zaman Zaire olarak anılan diyarda o vuruyor, tribünler gol diye inliyordu.
Fas'ı aşarak 1974 Dünya Kupası için vize alan Zaire takımı, bir anda ülkenin gözbebeği halini almıştı. Devlet başkanı Mobutu Sese Seko'nun makamında kabul ettiği oyunculara birer ev, birer de araba verilmişti. Futbol sahalarında esen pembe rüzgâr, Mısır'da yapılan Afrika Uluslar Kupası'nda da devam etmişti. Zaire şampiyonluğa ulaşırken, dokuz gole imzasını atan santror tarihe geçmişti.
Dünya Kupası'nda kaptanlık bandı ondaydı. Fakat evdeki hesap çarşıya uymayacaktı. Afrika ekibine vaat edilen 45 bin dolar hiçbir zaman ödenmeyecekti. İskoçya'ya 2-0'lık skorla boyun eğen Leoparlar, primlerini alamayacaklarını öğrendikten sonra oynadıkları Yugoslavya karşılaşmasında sahadan siliniyordu. Avrupalılar, Afrikalı meslektaşlarına acımamış, dokuz gol atmıştı. İlk 22 dakikada dört defa fileler havalanmış, kaptan da gemisini kurtaracağı batırmıştı. Mulamba kırmızı kartla sahadan atılmıştı.
Öyküsü burada bitse de olurdu ancak onun yazgısı birçoklarında yoktu. Tunus'ta düzenlenen 1994 Afrika Uluslar Kupası'nda onurlandırılan eski futbolcu, ülkesine döndüğünde bacağından vurulacaktı. Tunus'tan büyük bir para ödülü kopardığını düşünen askerlerin silahlarından çıkan kurşun neredeyse onun bacağını alacaktı.
İlk Kongo Savaşı'nda Başkan Mobutu devrilirken, efsane golcü bambaşka bir acıyı tattı. Büyük oğlu öldürülmüştü. Bir zamanlar ülkesinin kahramanı, Güney Afrika'ya iltica ediyor; alkolik oluyordu. Oldukça zor koşullarda yaşama tutunmaya çalışıyordu.
Trajik öyküsüne bir de komik paragraf açmalı. Hayattayken anısına saygı duruşu yapılan tek futbolcu da o olsa gerek! Angola'da bir maden kazasında öldüğü haberi kulaktan kulağa yayılınca, Burkina Faso'da düzenlenen 1998 Afrika Uluslar Kupası'nın üçüncülük maçında anılmıştı. Oysa ki Mulamba, o sırada alkol şişesinde balık misali takılmaktaydı?
Güney Afrika'da mülteciler arasında yapılan turnuvada takımı 2007'de şampiyonluğa taşıyan 62 yaşındaki futbol adamına, 2010 Dünya Kupası Organizasyon Komitesi Başkanı Danny Jordaan sahip çıkmıştı.
Hakkında çekilen "Unutulmuş Altın" adlı belgesel için ülkesine giden Mulamba, yıllar sonra doğduğu topraklara dönüyordu. Son senelerini tekerlekli iskemlede geçiren efsane, bu yılın başında hayatını kaybettiğinde 70 yaşındaydı.
Ne öykü ama... Usta bir senaristin elinden çıkmış gibi görülse de film değil gerçek!